Op het Henrick de Keijserplein is begin december een bewonersinitiatief gerealiseerd. Maanden geleden is een aantal bewoners bij elkaar gekomen met het idee om mooie plantenbakken op het plein te zetten. Ook waren er drie scholen (3e Dalton, Scholekster en Ecole Français d’Amsterdam), die gebruik maken van het plein die graag mee wilden doen. Eind november 2017 is het gelukt en zijn er twaalf bakken geplaatst op het plein.
Speciale plantenbakken
De plantenbakken zijn gemaakt door vrijwilligers van De Regenboog Groep onder leiding van Sander van Breemen. De bakken zijn gemaakt van gebruikte IBC-containers van duizend liter. Deze zijn goed schoongemaakt, omkleed met hout en voorzien van een watersysteem dat gebruik maakt van capillaire werking. Er zit een reservoir in de bakken, wat ervoor zorgt dat de plantenbakken langer zonder watertoevoer kunnen en minder snel uitdrogen. Onder in de bak ligt een slang in een zandlaag. Daarboven ligt een speciale samenstelling van potgrond en onder andere turf. Het water stijgt in de slang door de onderliggende aantrekkingskracht van moleculen. Dit heet capillaire werking en is een natuurkundig verschijnsel.
Bollen planten
Begin december zijn er verschillende bloembollen in de plantenbakken geplant door kinderen van de deelnemende scholen. De bewoners gaan zelf aan de slag met plantgoed en bollen. In het voorjaar zullen de voorjaarsbloeiers het plein opvrolijken en voedsel leveren voor bijenen insecten. Als de bloemen uitgebloeid zijn gaan de kinderen en bewoners nieuwe beplanting planten zodat de bakken er het hele jaar mooi uitzien.
Wil jij ook een initiatief nemen?
Wil jij ook een groenere straat realiseren samen met je buren? Neem dan contact op met Natuur&Milieuteam Zuid, we helpen je graag. Dit kan door naar ons te mailen of te bellen naar 020-400 45 03.
Onderscheiding Fraaie Groene Gevels in Amsterdam Zuid
Foto Peter Lange
Op vrijdag 1 december 2017 heeft een jury bestaande uit Marijn Bosman (raadslid D66), Jasper Groen (raadslid GroenLinks) en Stadsecoloog Geert Timmermans bekend gemaakt welke van de veertig genomineerde gevels uitgekozen zijn tot fraaiste groene gevels van Amsterdam Zuid.
Deze gevels zijn voorgedragen door buurtbewoners en op de foto gezet door Maarten Wesselink. Bewoners van drie geveladressen ontvingen een oorkonde en een cadeau uit handen van de jury. ‘Ze zijn allemaal heel mooi. Een keuze maken was ontzettend moeilijk,’ aldus Marijn Bosman.
Een overzicht van alle genomineerde groene gevels staat hier fotoalbum
De A3 kleurenfoto’s van winnende en genomineerde gevels kunnen worden opgehaald bij NMTzuid, Gerard Doustraat 133. Bel of mail even voor een afspraak metLilian 06 20 539 534.
Groene gevels: mooi en gezond
Stadsecoloog Geert Timmermans leidde de avond in met een verhaal over het belang van gevelbeplanting voor een stad en haar inwoners. De aanwezigheid van verticaal groen heeft een positief effect op onze gezondheid, de biodiversiteit en het klimaat. Het zorgt voor CO2-reductie, isolatie en de absorptie van geluid, water en fijnstof. ‘En het is ook gewoon erg mooi om naar te kijken,’ zei Geert Timmermans terecht. ‘Ook is het heel belangrijk voor dieren. Zo is bloeiende klimop in het najaar een waar tankstation voor vlinders en bijen. En het boomblauwtje legt er haar eitjes op.’
Fraaiste gevels
De drie uitverkoren gevels vielen op door verschillende eigenschappen.
Foto Maarten Wesselink
De bessen van de vuurdoorn op de Stadionweg vormen in het najaar een bron van voedsel voor vogels, in het voorjaar trekken de bloemen veel insecten. Ook wordt er in genesteld.
Foto Maarten Wesselink
De twee gevels op de Pieter Lastmankade zijn begroeid met meerdere planten. Op beide pronkt in de herfst de knalrode wingerd. Het ene pand combineert dit met een klimop. ‘We hebben variatie aangebracht en vonden dat de klimop niet kon ontbreken,’ legde Jasper Groen uit.
Foto Maarten Wesselink
Op het andere pand op de Pieter Lastmankade groeit naast wingerd de bruidssluier en blauwe regen. ‘Die mix geeft het hele jaar door een heel mooi beeld,’ aldus Geert Timmermans.
Foto Peter Lange
Vervolgens overhandigd Lilian van NMTzuid het eerste exemplaar van het Groene-Gevelfotoboek aan vrijwilliger/fotograaf Maarten Wesselink als dank voor zijn prachtige foto’s.
Publieksprijs
Foto Maarten Wesselink
De bezoekers van de tentoonstelling hebben ook een gevel uitverkozen. Deze publieksprijs ging naar een gevel die door één bewoner is aangelegd en wordt onderhouden, in de Eerste Jan van der Heijdenstraat, hoek Hercules Seghersstraat.
In 2018 de hele stad!
Natuur&Milieuteam Zuid organiseert de Verkiezing Groene Gevel om aandacht te vestigen op alle positieve aspecten van verticaal groen en zo de vergroening van gevels te stimuleren.
‘Wat ik hoop,’ zei Jasper Groen, ‘is dat we deze competitie volgend jaar houden in heel Amsterdam!’
Daar geven we graag gehoor aan: in 2018 komt een nieuwe verkiezing, voor de hele stad. Met deze keer ook kansen voor bloeiende blauwe regens, vuurrode trompetklimmers en ander fraai gevelgroen.
Op 29 november is de tiende en voorlopig de laatste regenton geplaatst door Natuur&Milieuteam Zuid, bij de middelbare school Spinoza20first langs het Martin Luther Kingpark. In 2017 zijn er in totaal tien regentonnen geplaatst op verschillende plekken in Amsterdam Zuid. Door te laten zien wat het nut van een regenton is en hoe je deze makkelijke aan kunt sluiten, willen we Amsterdammers motiveren om ook mee te doen. Een regenton bespaart kraanwater, kan gesjouw met gieters om groen te onderhouden voorkomen en is een buffer bij hevige regenbuien. Door de tonnen zichtbaar in het straatbeeld te brengen worden anderen ook enthousiast over een regenton.
Wil je meer weten?
Op deze kaart kan je zien waar alle tonnen zijn geplaatst. Voor meer info over het project kijk hier.
In 2018 gaat Natuur&Milieuteam Zuid verder met het regenbestendig maken van de omgeving. Hou onze website in de gaten om op de hoogte te blijven van de toekomstplannen. Je kunt ook contact opnemen met Anna Galenkamp als je meer wilt weten over regentonnen of het regenbestendig maken van je leefomgeving. Per mailof telefonisch: 06-20 539 406.
Elke buurttuin of vrijwilligersgroep kent het: klussen en activiteiten die belangrijk zijn maar waar de mankracht voor ontbreekt. Voor dat soort klussen organiseert het Oranje Fonds ook dit jaar weer NLDoet, de grootste vrijwilligersactie van Nederland. Doe je ook (weer) mee op 9 en 10 maart?
Financiële bijdrage en gratis promotie
Het Oranje Fonds heeft in totaal € 2 miljoen beschikbaar als bijdrage voor materialen, planten en catering. Je kunt tot 30 januari maximaal € 400,= per locatie aanvragen. Doe snel een aanvraag, want op=op. Op nldoet.nl leest u de voorwaarden en vindt u het aanvraagformulier.
Let op, alleen verenigingen of stichtingen kunnen een financiële bijdrage voor NlDoet aanvragen. Kom je er niet uit, neem dan contact op met een van de adviseurs van Natuur&Milieuteam Zuid.
In afwachting van de definitieve inrichting, plantte bewonerscommissie Summertime op de Zuidas tientallen tulpenbollen in het grasveld naast de flat. In het voorjaar gaat de gemeente samen met de bewoners van Summertime en de nu nog leegstaande flats aan de overkant plannen maken voor de inrichting van het groen
Amsterdam heeft ambitieuze plannen voor het nieuwe groen op de Zuidas (al is er eerst veel groen verdwenen om plaats te maken voor huizen, kantoren en wegen), zo bleek bij de presentatie van het Groenplan Zuidas, afgelopen dinsdag in Cyclespace Zuidas. De bewoners van Summertime maakten alvast een beginnetje met deze biologische tulpenbollen.
De gemeenschappelijke moestuin Zuidmoes op het terrein van de oude schooltuinen, tegenover de Vrije Universiteit (VU) zal nog tot 30 september 2018 blijven bestaan. Daarna heeft de VU het terrein zelf nodig voor nieuwbouw. Dit heeft de VU laten weten aan de vrijwilligers die deze tuin op permacultuurbasis de afgelopen drie jaar tot bloei hebben gebracht.
Dat betekent dat er nog 1 heel seizoen getuinierd kan worden. De ‘productie’ van de tuin bestaat niet alleen uit voedsel, maar ook uit leuk en zinvol vrijwilligerswerk en nieuwe sociale contacten voor de deelnemers.
Nog meer goed moestuinnieuws: in het voorjaar van 2018 gaat een nieuwe gemeenschappelijke moestuin van start aan de noordkant van het Olympiaplein. Bent u geïnteresseerd in deelname? Neem contact op met Anneke Moesker op olympiatuinboon@gmail.com.
Een tuingroep in de Hoofddorppleinbuurt heeft in de binnentuin veel vaste planten ‘over’. Dus kan je nog wat plantjes gebruiken voor jouw tuintje of plantsoen, laat het even weten, via david@nmtzuid.nl.
De 6 buurtboomtuinen, die vorig voorjaar in de Hunzestraat zijn aangelegd doen het geweldig. De zelfgevlochten wilgentenenhekjes staan prachtig om de tuinen met kruiden en vaste planten.
De hele buurt geniet er van en de bewoners, die het onderhouden, krijgen dan ook veel complimenten.
Biologische bollenactie
Dit najaar heeft de bewonerscommissie ‘Tussen de dijken’ – tijdens een onderhoudsbeurt – maar liefst 250 biologische bollen in diverse soorten en kleuren geplant op zondag 5 november j.l.
Het wordt een feest van kleur daar in het voorjaar!
Wil je ook je straat vergroenen?
Kijk dan op onze Groen in de buurt pagina voor inspiratie en meer informatie over hoe je dat kunt aanpakken.
Heb je interesse in een regenton maar weet je niet hoe er een aan te sluiten? Kom dan kijken hoe gemakkelijk het is! Deze maand plaatst het Natuur&Milieuteam Zuid op vier plaatsen in de stad een regenton. Iedereen is welkom. Anna Galenkamp, groenadviseur van Natuur&Milieuteam Zuid zal de regentonnen monteren.
Het aansluiten van een regenton op de regenpijp is niet moeilijk. Naast een regenton en een vulautomaat heb je een boormachine en een waterpas nodig. Een vulautomaat zorgt ervoor dat het regenwater naar de ton stroom tótdat hij vol is. Daarna loopt het water gewoon weg in de regenpijp.
Stap 1: Zet de ton op de goede hoogte: zodat er een gieter onder kan
Stap 2: Boor een gat in de regenton en een in de regenpijp met bijgeleverde boorkop
Stap 3: Zet de vulautomaat in elkaar volgens instructies op de verpakking
Stap 4: Sluit de vulautomaat aan volgens instructies op de verpakking
Stap 5. Draai de kraan in de regenton
Op een van bovengenoemde data kun je komen bekijken hoe dit in zijn werk gaat. Er zijn ook vulautomaten op de markt waarvoor je de regenpijp doorzaagt om ze aan te sluiten. Hoe dit in zijn werk gaat zie je een instructievideo van Natuur&Milieuteam Zuid.
Regentonnen in de openbare ruimte
Voor Project Regenton geeft Natuur&Milieuteam Zuid in totaal tien regentonnen cadeau (zes zijn al geplaatst). Het zijn openbare locaties zodat andere Amsterdammers kunnen zien hoe het werkt en hoe nuttig het is. Kijk op de kaart waar ze staan.
Ook houden we regelmatig gezamenlijke inkoopacties. Deze gaan gepaard met advies en met instructieavonden. Heb jij hier interesse in en wil je op de hoogte blijven? Laat het weten aan info@nmtzuid.nl. Ook zijn regentonnen in vele soorten en maten te koop bij tuincentra en online winkels.
Plensbuien
Regen komt steeds vaker met plotselinge hevige hoosbuien. In heel korte tijd valt er enorm veel water naar beneden. In gras of aarde zakt het water weg maar waar de grond van steen is, loopt het naar de goot. Zo veel water tegelijk in een korte tijd kan het riool lastig verwerken. Met als resultaat grote diepe plassen op straat, of erger: in de kelder. Tijdelijke opvang van water heeft dus zin, bijvoorbeeld in polderdaken, holle schuttingen óf in een regenton.
Slimme regenton
Belangrijk is dat de regenton voor de volgende hoosbui geleegd wordt. Iets om zelf op te letten, ook zijn er slimme regentonnen in ontwikkeling. Het kraantje van zo’n ton kan online bediend worden, gekoppeld aan de weersverwachting. Ze zijn vol tijdens droge periodes en leeg voordat een piekbui valt. De eerste 40 worden door bewoners in Schiedam-West getest.
Wat kan Amsterdam leren van Vlaanderen, koploper in composteren?
Op zaterdag 21 oktober ging Natuur&Milieuteam Zuid met deelnemers van de cursus compostmeester naar een bezoekerscentrum voor composteren en afvalarm tuinieren in Vlaanderen. Onze zuiderburen hebben jarenlange ervaring met het stimuleren van thuiscomposteren.
Waarom thuiscomposteren?
Lokaal composteren kan Amsterdam enorme voordelen opleveren. De afvalstroom neemt af, bewoners zijn betrokken en het levert bijzonder bruikbare compost op voor onze (gevel)tuinen. Dit zwarte goud verbetert de bodemkwaliteit, zorgt dat de bodem vruchtbaarder wordt en meer water kan vasthouden. Het resultaat is mooiere planten, minder werk voor de tuiniers en betere opvang van regenwater. Diverse projecten van pioniers in de stad tonen aan dat verschillende vormen van thuis- of buurtcomposteren goed mogelijk zijn. Het is tijd om op te schalen. Compostmeesters kunnen daar een belangrijke rol bij spelen. Om deze vrijwilligers te trainen heeft Natuur&Milieuteam Zuid een introductiecursus compostmeester opgezet. Vijftien koplopers uit diverse delen van Amsterdam doen mee aan deze training. Ze zijn allemaal betrokken bij kleine of grotere projecten in hun buurt.
Excursie naar Londerzeel
Toen we ‘s morgens wegreden uit Amsterdam leek het of we de hele dag regen zouden krijgen, maar gelukkig klaarde het in het zuiden op. In Londerzeel brak er zelfs een zonnetje door. Daar bevindt zich sinds 1978 het Comité Jean Pain (CJP). De hoofddoelstelling bij de oprichting was het bekendmaken van de Jean-Pain-methode uit Frankrijk, een techniek om hak- en snoeihout om te zetten in waardevolle compost. Het bezoekerscentrum van het CJP is in de loop der jaren uitgegroeid tot de ontmoetingsplaats bij uitstek van mensen die met het verwerken van groente-, fruit- en tuinafval (gft) bezig zijn.
Om half elf werden we verwelkomd door Jackie Coeckelberghs van CJP en Roger van der Maelen van Vlaco, de Vlaamse organisatie die al vijfentwintig jaar mensen motiveert en helpt gft te scheiden en particulier en bedrijfsmatig te composteren. Roger begeleidde ons de hele dag. Vlaco heeft bijna vijfduizend compostmeesters opgeleid en vandaag de dag doet 52% van de Vlamingen aan thuiscomposteren. Dit is de meest ecologische en economische verantwoorde verwerkingswijze voor keuken- en tuinafval. Als thuiscomposteren goed gebeurt, verspreidt dit biologische proces geen kwalijke geuren en trekt het geen ongedierte aan en levert het bijzonder waardevolle en vruchtbare compost voor onze (gevel)tuinen.
Kringlopen
Vlaco onderscheidt de kleine en de grote kringloop. Thuiscomposteren behoort tot de kleine, de gft-kringloop. De grootschalige composteerbedrijven en de vergistingsinstallaties vormen de grote kringloop. Vlaco regelt de certificering van deze industriële composteerders voor de Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij (OVAM). De stichting wordt dan ook gefinancierd door de OVAM, de Vlaamse compostproducenten en lokale overheden.
Voor de kleine kringloop bevordert Vlaco sinds 2000 het thuiscomposteren. Vanaf 2007 lag het accent op kringlooptuinieren en in 2012 kwam de gehele biologische kringloop zonder verlies centraal te staan: de term afval werd afgeschaft. Sindsdien wordt afval restmateriaal genoemd, de input voor een volgend proces in de kringloop. De compostmeesters heten sindsdien kringloopkrachten. Zij houden zich met zeven thema’s bezig:
Na deze uitleg over vijfentwintig jaar kringloopprocessen in Vlaanderen gingen we dieper in op composteren. Composteren is een natuurlijk omvormingsproces van keuken- en tuinresten door bacteriën, schimmels en kleine ongewervelde dieren tot humus, een voedselrijk product. Om te composteren meng je groen (stikstofrijk) materiaal met bruin (koolstofrijk) materiaal. Groen materiaal bestaat vooral uit keukenresten. Het geeft weinig structuur, heeft een hoog vochtgehalte en bevat veel voedingstoffen. Bruin materiaal omvat bijvoorbeeld koffiefilters, karton en houtige tuinresten. Het is vaak droog, luchtig, stug en bevat weinig voedingstoffen.
Roger liet foto’s zien van bodemdiertjes die actief zijn in het compostproces: compostwormen, springstaarten, miljoenpoten, duizendpoten, pissebedden, mijten en aaltjes. Het is belangrijk dat zij voldoende vocht maar vooral ook voldoende lucht krijgen. Om het composteringsproces te stimuleren, let je op het evenwicht tussen en de diversiteit van groen en bruin materiaal. Ook helpt het om de resten te verkleinen zodat schimmels en bacteriën van alle kanten het materiaal aan kunnen pakken. In een vat zorg je voor voldoende lucht door wekelijks met een beluchtingsstok te roeren. Een hoop zet je enkele malen gedurende het composteerproces om, maar pas hierbij op voor de wormen. Een worm in tweeën gehakt, zijn geen twee wormen! Dit hardnekkige fabeltje klopt niet: hooguit leeft het voorste stuk door als de worm na het zadel afgesneden wordt.
Rondleiding
Na een gezellige lunch in het zonnetje leidde Roger ons rond over het één hectare grote terrein van het Comité Jean Pain. Op de demonstratieplaats voor thuiscomposteren stonden vele vaten en bakken. Ook bekeken we composttrommels, takkenrillen, hekjes van gevlochten takken, hagen, houtversnipperaars, een boomgaard, een modelkippenhok en wormencompostbakken. De ene cursist wilde meer weten over het composteren in bakken, de andere over een composttrommel in de vorm van een grote bal. Rogers manier van vertellen zorgde ervoor dat we er steeds met onze neus bovenop stonden om te kijken, voelen én ruiken. Het prachtige zwarte goud was een feest om te ervaren. Tanja Verbij, één van de cursusdeelnemers, vatte het mooi samen: ‘Het was een grandioze dag, ik heb een heleboel geleerd, veel gelachen en genoten, kortom een topdag!’
En wat doen we in Amsterdam?
In Amsterdam wordt al op kleine schaal gecomposteerd met wormenbakken op balkons en wormenhotels op de stoep. Mensen met een tuin gebruiken soms een compostvat of een composthoop. Op een aantal tuinencomplexen zijn compostbakken. Maar behalve deze uitzonderingen wordt er geen gft gescheiden in onze stad. Het officiële percentage is dan ook 0%. Van de 300.000 ton afval die we jaarlijks produceren is ruim een derde gft (37%). Dit is dus een enorme kans voor afvalvermindering. Deze restmaterialen kunnen we thuis of in de buurt omvormen tot een prachtige voedingsstof: compost. Je kunt dit op verschillende manieren doen afhankelijk van je mogelijkheden en de beschikbare ruimte.
De mensen die de introductiecursus compostmeester hebben gevolgd gaan straks de opgedane kennis inzetten in hun buurt. Zij kunnen met deze kennis lokale projecten tot een succes maken. Zo stimuleren ze anderen en helpen hen op weg. De wens is dat er een netwerk van lokale compostmeesters gaat groeien, zodat elke wijk, beter nog elke straat, eigen compostprojecten krijgt. Op die manier hoeven we niet meer bergen afval af te voeren en tegelijkertijd bergen tuinaarde aan te voeren. Als de introductiecursus goed bevalt, gaan we volgend jaar graag verder met een verdiepingscursus en nieuwe trainingen voor potentieel nieuwe compostmeesters. Samen maken we de stad mooier en groener.
Kinderboerderij De Pijp heeft dit jaar de Grote Mini Prijs gekregen. Sinds twee jaar wordt deze prijs uitgereikt door deelnemers van de Opentuinendag in De Pijp. De opbrengst van de Opentuinendag wordt aan een goed en duurzaam groen doel in de buurt gegeven. Afgelopen jaar was dat het Groen Gemaal en dit jaar de Kinderboerderij De Pijp.
De prijs bestaat uit een houten beeld gemaakt door Stichting Stadshout en een financiële bijdrage. De kinderboerderij is heel blij met de prijs. José (op de foto neemt ze de prijs in ontvangst) heeft gezegd dat het geld gebruikt wordt om twee educatieve borden mee te bekostigen. Zo leren de kinderen meer over bijen en andere kleine insecten die rondom de kinderboerderij te vinden zijn.
De prijs is vernoemd naar Mini Groot, een bewoonster van De Pijp en vrijwilliger ook in de daktuin van Huis van de Wijk De Pijp. Zij organiseerde heel lang de Opentuinendag in De Pijp, haalde iedereen er bij, wierf nieuwe leden en deed de administratie. Zelf had ze een schitterende tuin aan de Hemonystraat.
