Drijvende tuinen zorgen al 25 (+1) jaar voor een groene kade
De gehaaste stadsbewoner fietst er misschien achteloos aan voorbij, maar de oplettende kijker ziet dat de kades van de Boerenwetering bijzonder groen zijn. Hier drijven bijna 200 vlotten, gevuld met oeverplanten die wortelen in het water. De ‘watertuinen’ zijn een initiatief van Natuur&Milieuteam Zuid, onderdeel van Wijkcentrum De Pijp. Ze worden onderhouden door een groep betrokken vrijwilligers. Dit jaar vieren ze hun 25-jarige jubileum, dat vorig jaar vanwege corona in het water viel.
Stadsnatuur en waterzuivering
De watertuinen zijn in het leven geroepen als stukje stadsnatuur tegen de kale stenen oevers van de Ruysdaelkade en Hobbemakade. Mooi voor het oog. Daarnaast hebben ze ecologische waarde: de waterzuiverende driehoeksmossel weet zich goed vast te ketenen tegen de onderkant van de vlotten. De snoekbaars voelt zich weer thuis in dit water en vormt meteen de natuurlijke vijand van de brasem. Beschermde watervogels, zoals de waterhoen en de meerkoet kunnen er nestelen (nadat de planten volgroeid zijn).
Betrokken vrijwilligers
De maandelijkse onderhoudsochtend van de vrijwilligers is naast een noodzakelijke en effectieve ook een sociale en gezellige gebeurtenis. Na koffie en overleg gaan de laarzen aan en wordt het gereedschap verdeeld. Koppels gaan met roeibootjes langs de vlotten. Anderen werken vanaf de kade. Er worden zakkenvol zwerfvuil verwijderd en vlotten die los zijn geraakt worden weer vastgezet aan de meerpalen. Dat hier al 26 jaar door vrijwilligers voor de watertuinen gezorgd wordt, is te danken aan de betrokken buurtbewoners die stadsnatuur op waarde weten te schatten.
Bart is sinds vier jaar betrokken bij de drijvende tuinen:
“Ik ben vrijwilliger bij de watertuinen omdat ik op die manier iets kan bijdragen aan het behoud van groen, de insecten en vogels in de stad. En het mooiste is: het werkt aanstekelijk! Mensen zien het en raken geïnspireerd ook iets op dit gebied te doen“.
Viering
Ter gelegenheid van het 25(+1)-jarig bestaan komt er begin oktober 2022 op Ruysdaelkade tijdelijk een fotobord met beeld van de watertuinen en de vrijwilligers door de jaren heen. Zo krijgen passanten een kijkje achter de schermen. Op de bruggen komen banieren te hangen, zodat vanaf het water en vanaf de Ruysdael- en Hobbemakade goed te zien is dat er iets te vieren valt. De (oud-)vrijwilligers zelf gaan eens kijken hoe het elders in de stad gesteld is met drijvende tuinen, middels een elektrische rondvaart.
Voor meer informatie kunt je contact opnemen met Tijn Jans, begeleider van de vrijwilligersgroep vanuit Natuur&Milieuteam Zuid: Tijn@NMTzuid.nl / 0630639932
Of volg hier de Watertuinders op Facebook.
We gaan weer op pad met IVN-Natuurdocent Arend Wakker. Deze keer gaan we plantjes bekijken en benoemen in de Gerard Doubuurt op de stoepen en in de recent aangelegde stoeptuinen. Wat is inheems en aangeplant en wat is wild? Dat gaan we samen met Arend proberen te achterhalen. Dus eigenlijk is het een stoeptuin-planten-wandeling deze keer. Lijkt het je leuk om mee te lopen dan kun je je aanmelden via deze link voor woensdag 28 september. Startlocatie ontvang je na aanmelding via het formulier (klik op de gewenste datum). Arend neemt stoepkrijt mee.
Op pad in de Gerard Doubuurt
Daar zijn recent 22 parkeervakken omgetoverd in 9 grote stoeptuinen met inheemse planten en struiken volgens beplantingsschema’s die we samen met oud-collega tuinontwerper Saskia Benderhebben bedacht. Er is een heel divers soort beplanting uitgekozen van sterke inheemse planten waar bijen en vlinders dol op zijn. Die zijn inmiddels aangelegd en ingeplant door de aannemer van de gemeente. De tuinen worden onderhouden door leden van de Gerard Doubuurt Vereniging,dat was met de afgelopen hete dagen best wel wat werk. Daar waaien nog wel eens zaden in en omheen van wilde inheemse planten in. Welke plant is dan wild inheems of geplant inheems?
Waarom organiseren we die fraaiste groene gevel verkiezing eigenlijk? Omdat verticaal groen zoveel voordelen kan opleveren in de versteende stadswijken van Amsterdam. Dat willen we graag laten zien.
Lees wat Rainproof, TU-delft onderzoeker Marc Ottelé en het dossier van WUR zeggen over de voordelen van groene muren:
Gevelbegroeiing werkt als een regenmantel, zeker als het groenblijvende klimmers betreft, waardoor begroeide muren in het algemeen droger zijn dan niet begroeide muren.
De begroeide gevel werkt als een zonnescherm waardoor de gevel gedurende de dag minder opwarmt en dus ook minder warmte uitstraling het gebouw in geeft. Hierdoor neemt de warmtelast in het gebouw af en daarmee de energiekosten om het gebouw te koelen. In de winter zorgt een muur met groenblijvende klimplanten ervoor dat de warmte in huis minder snel ontsnapt.
Verticaal groen vergroot in het stedelijk milieu de verscheidenheid aan planten- en diersoorten. Hiermee wordt de biodiversiteit vergroot.
Het effect van groen op het leefklimaat is heel duidelijk: waar geen groen is, is de hoeveelheid fijnstof aanzienlijk hoger, maar ook de temperatuur. In wijken met relatief veel groene gevels is het koeler. De verdamping van water via planten heeft een afkoelend effect.
Verder reduceert gevelbegroeiing de weerkaatsing van geluid.
De fijnstof afvang met gevelbegroeiing is een belangrijk argument om groene gevels toe te passen. De plantenkeuze speelt hierbij nog een belangrijke rol, want de stofbinding staat in verhouding tot wat genoemd wordt de bladoppervlakte index. Deze hangt af van de plantensoort en kan variëren tussen 1,6 en 7,7.
De kans op beschadiging door ingroeiende wortels is klein, want de indringing in muren is zo gering dat deze alleen onder de microscoop zichtbaar is. Alleen wanneer er in metselwerk of stucwerk relatief grote barsten of spleten voorkomen kunnen stengels van zelfhechters (klimop, wingerd, klimhortensia, trompetklimmer) binnendringen. ‘Wortelschade’ is terug te brengen tot verkeerde plantenkeuze op niet geschikte, dat wil zeggen reeds beschadigde, muren en niet op tijd snoeien van de plant op houten kozijnen.
Groene gevels vragen onderhoud en beheer. Het onderhoud van de groene gevel is beperkt. Het achterwege laten van onderhoud kan echter leiden tot een (sterk) verwaarloosde indruk.
Na twee jaar uitstel vanwege corona konden we dit jaar de verborgen juweeltjes weer openstellen achter de huizen van De Pijp.
Wij zijn een groep van enthousiaste tuiniers, die (bijna) ieder jaar een Open Tuinenroute organiseert. ‘s Zaterdags zijn onze tuinen te bezichtigen van 11.00 tot 17.00 uur en de volgende dag bekijken we elkaars tuinen. Die zondag sluiten we af met een gezellig diner.
Hier kun je foto’s zien van een aantal van de deelnemende tuinen.
Zaterdag 11 juni
OpenTuinenDag De Pijp 2022 vond plaats op zaterdag 11 juni van 11 tot 17 uur. De locaties waren herkenbaar aan een groene vlag. Bij alle tuinen worden de passe-partouts met een plattegrond verkocht voor € 3. Een deel van de opbrengst van de passe-partouts gaat naar een groen doel in De Pijp.
Voor het tweede jaar tellen wij, ongeveer 7 mensen, vlinders bij de Kalfjeslaan. Elke woensdag om 14.00 uur als het zonnig weer is, meer dan 18 graden en het niet te hard waait, lopen we zo’n 1 ½ uur een vaste route door het Ecolint. Een heerlijke wandeling tussen bloeiende planten en als het meezit veel prachtige vlinders.
Als het (beter) uitkomt tellen we ook op andere dagen. We hebben een app groep waarin we daarover met elkaar communiceren. De telling geven we door aan de Vlinderstichting (Meetnet) zodat we kunnen zien hoe de aantallen en soorten variëren over de maanden en wat de invloed van maaien is.
Tel je mee?
Heb je belangstelling? Geef je dan op bij Tijn@NMTzuid.nl. Voorkennis is niet nodig – je krijgt een kaart waarop de meest voorkomende vlinders staan en voor je het weet ben je ‘expert’!
In de Rivierenbuurt zijn zes Rainproof Coaches opgeleid. Voor bewoners in de Rivierenbuurt is het nu mogelijk gratis een coach in te schakelen voor advies op maat over hun tuin. Hoe kun je een tuin inrichten en rekening houden met het extreme weer? Hoe maak je jouw tuin naast prettiger en leefbaarder, ook toekomstbestendig? Ayelt, Jesse, Martijn, Mees, Tim en Timo hebben een meerdaags trainingsprogramma gevolgd en zijn helemaal op de hoogte van alle mogelijkheden en oplossingen in jouw tuin.
Rainproof Coach Tim is klaar om de buurt in te gaan
De Rivierenbuurt is een regenwaterknelpunt en kampt met droogte en hittestress in hete zomers. Bij hevige regenval is het een uitdaging het regenwater snel genoeg af te voeren. Dit kan leiden tot wateroverlast of zelfs schade aan huizen. In de openbare ruimte worden maatregelen genomen om dit te voorkomen. Het riool wordt vervangen en deels vergroot. Met het aanleggen van wadi’s en extra groenvlakken krijgt het water ook ruimte om beter de grond in te trekken. Ook bewoners kunnen helpen wateroverlast en hittestress te voorkomen in de Rivierenbuurt.
Wat kun je als bewoner doen?
Relatief simpele aanpassingen kunnen er voor zorgen dat jouw tuin bijdraagt aan het bergen van regenwater. Denk bijvoorbeeld aan het installeren van een regenton, maar ook aan ondergrondse infiltratie, een groen dak op je schuurtje en -twee vliegen in één klap- tegels vervangen door sterke planten! Al dit soort kleine maatregelen samen voorkomen dat het riool overloopt in natte tijden, faciliteert hergebruik van water in droge tijden en gaat hittestress tegen. Alleen maar voordelen dus!
Een groen sedumdak is een voorbeeld van een waterbufferende maatregel
Maar hoe dan?
We kunnen ons voorstellen dat je hulp nodig hebt bij het bepalen wat voor aanpassingen je kunt doen in je tuin. Dit is waar de Rainproof Coaches je bij komen helpen. Zij zijn experts op het gebied van regenwater en klimaat én getraind in wat er mogelijk is aan kleine maatregelen in tuinen. Ze komen bij je langs en brengen gratis advies uit over de mogelijkheden voor jou specifiek. Wil je gelijk doorpakken? Dan verwijzen de coaches je uiteraard door naar goede kwekers, leveranciers of uitvoerenden.
“Het is een unieke kans om echt maatwerk advies te krijgen van enthousiaste coaches. De meeste tuineigenaren willen hun tuin klimaatadaptiever inrichten. Want klimaatadaptiever betekent ook al gezelliger en gezonder, minder nattigheid of juist een aangenamere temperatuur in de tuin creëren. Kleine aanpassingen hebben al positieve gevolgen. Voor de tuineigenaren die wel willen, maar nog niet zo goed weten hoe, kun je echt iets betekenen als coach. Wij komen naar tuineigenaren toe, vragen waar hun wensen of problemen liggen en maken vervolgens specifiek op hun tuin een advies. Hierdoor help je ook de stad en andere bewoners. Win win!”
– Rainproof Coach Martijn
Afspraak maken?
Maak een afspraak met een van de Rainproof Coaches en vraag jouw gratis adviesrapport aan. Momenteel draait deze pilot, in samenwerking met Amsterdam Rainproof, alleen in de Rivierenbuurt. We hopen dat de coaches uiteindelijk in heel Amsterdam ingezet gaan worden.
We krijgen regelmatig vragen over composteren. Dat is een goed teken – blijkbaar willen veel mensen hun GFT-afval hergebruiken voor hun planten. Er is heel veel bruikbare informatie te vinden op internet. Maar is het niet veel fijner als je je vragen direct aan een deskundige kunt stellen? Daarom starten we vanavond met een wekelijks telefonisch spreekuur. En één keer per maand is dat spreekuur ‘live‘, hier in ons kantoor.
Bel Toos
Compostmeester en hovenier Toos Tuin is de deskundige vraagbaak waar je mee in gesprek kunt. Je kunt elke donderdagavond tussen 19.00 en 20.00 uur bellen (020-6921424) en elke eerste donderdagavond van de maand kan je langskomen op de Tweede van der Helststraat 66 (Wijkcentrum de Pijp). En de eerste keer dat je Toos in levende lijve je vragen kunt stellen is donderdag 2 juni 2022. Bij mooi weer zitten we in de binnentuin.
Compostloket
Behalve het spreekuur bouwen we ook aan een ‘compostloket’. Je vindt daar antwoord op veelgestelde compostvragen (FAQ) en je kunt er zelf je vragen achterlaten. Dit loketstaat sinds een paar jaar online.
Op zondag 24 april mochten we weer onze jaarlijkse natuurmarkt organiseren (voor de 28e keer!). Deze keer stonden er aan de zuidwestkant van het park 22 deelnemers in het zonnetje, wel met een fris windje.
Wat ‘s ochtends begon met een leeg grasveldje langs het water, was ‘s middags omgetoverd tot een bruisende markt met mooie kramen, muziek en kinderactiviteiten. Zoals altijd was de sfeer gemoedelijk en vrolijk. Het liep allemaal uitstekend dankzij de hulp van vele vrijwilligers en deelnemers. Dank jullie wel!!!
Volgend jaar weer?
Dit jaar weken we af van de normale locatie i.v.m. de werkzaamheden in het Sarphatipark. Wat ons betreft zijn we er volgend jaar weer, maar dan op onze oude stek, het was toch wel wat krapper daar langs de vijver.
In de Gerard Doubuurt worden half mei 22 parkeervakken opgeheven om er 9 tuinen van te maken. De leden van de Gerard Doubuurt Vereniging gaan voor het onderhoud zorgen. Maar andere bewoners zijn van harte welkom om mee te helpen.
Hieronder de plantenwenslijst voor beplanting van die tuinen in de Gerard Doubuurt, zoals gepresenteerd aan de bewoners en Gerard Doubuurt Vereniging op 30 maart 2022. Voorgesteld zijn sterke planten, liefst inheems en goed voor zoveel mogelijk verschillende bijen en vlinders.
Bij de beplanting per vak geeft de grootte van de cirkels aan hoe groot het aandeel van die plant is in parkeertuin. Opgesteld door Natuur&Milieuteam Zuid ism Eeden Groenadvies. Klik op plaatje om de galerij te openen.
Welkom op onze jaarlijkse markt in het Sarphatipark. Vanwege de renovatie van het noordelijke deel van het park, staan we deze keer in het zuidelijk deel. Meteen rechtsaf als je het park binnenkomt vanaf de Eerste Jan van der Heijdenstraat.
Deelnemers
klik voor uitvergroting
Aanmeldingen tot nu toe: Al Dente komt weer muziek maken. Kwekerij Jan Neelen, Alies Natuurlijk/de Tuinakker, Groen Gemaal en de Botanische Tuin Zuidas staan er met biologische planten. Amstelglorie staat er met biozaden uit eigen kweek en stokrozen van Josie Dubbeldam. Verder een speciale versie van ‘Buurten in De Pijp’ (Wijkcentrum De Pijp) met dialogen met interessante sprekers en CCAmstel met het Groene Meisje, Repair Kids en bij Myra zaadbommen maken voor de bijen; Eigen Krachtvoer met wildgeplukt eten en broodjes; Towards Nature Permaculture; Opentuinendag De Pijp; Gierzwaluwenwerkgroep Amsterdam; De Schone Groene Pijp samen met Vereniging Sarphatipark; Handgeplukt, Visible Voice natuurschilderen; Tonnellerie Den Ouden regentonnen; 3 schrijvers signeren: Suzanne de Boer van Het Bloembalkon en Volkstuinverhalen, Caspar Janssen van Het Bijenbalkon en Madelon Oostwoud van het Voedselbos en de kleine eetbare tuin; Caffè Minerva bij Bettina Bakt biologische taarten; Amsterdam Rainproof met een Rainproof coach Stadsdorp De Pijp;Watertuinen Boerenwetering en Springplank De Pijp!
Afgelopen zaterdag 12 maart op NLdoet hebben we het bordes op het Hercules Seghersplein voorzien van een gemengde haag om meer vogels, bijen en vlinders naar het plein te trekken. Het was een zonnige dag en goed plantweer.
Marcel de hovenier, Lily, Nettie, Banu de gebiedsmakelaar, Eduard, Varidi en Luc hebben geweldig werk verricht waar we het komende jaren van kunnen gaan genieten. Nadat we het wortelgoed uit de binnentuin van Luc hadden opgehaald, hebben we ze verdeeld over de ca 40 meter muur. Na het planten konden we met gieters de planten bewateren. En met de armen over elkaar samen genieten van het resultaat.
