Groenafval lokaal omzetten in zwart goud
In Amsterdam verdwijnt een enorme berg organisch materiaal in de verbrandingsoven. Door dit om te zetten in compost beperken we de uitstoot van broeikasgassen en verwerken we het tot prachtig materiaal voor onze tuinen en parken. Daarom organiseert NMT Zuid dit jaar voor de tweede maal de compostmeestercursus. Een enthousiaste groep van 17 composteerders is in april begonnen. De deelnemers composteren thuis op tuinparken of zijn zich met de buurt aan het organiseren om te gaan composteren. Er doet zelfs een heuse wormenhotelmanager mee.
Waarom lokaal composteren?
Het idee van de compostmeesters komt uit Vlaanderen, waar dit al 25 jaar succesvol toegepast wordt. Mensen worden aanspreekpunt om kennis en ervaring te delen in hun eigen omgeving. Zo wordt kennis verspreid en groeien de buurtinitiatieven. Lokaal je keuken- en tuinresten verwerken heeft veel voordelen. Er wordt geen brandstof verbruikt om ze af te voeren. De resten worden in plaats van ‘afval’ gewoon input voor een nieuwe grondstof: compost. Daarmee voed je het bodemleven in je tuin of je plantenbakken en zorg je ook nog eens voor een beter watervasthoudend vermogen. Er valt tegenwoordig meer regen en vaak in korte tijd. Dit zorgt voor wateroverlast in de stad. Daarom is het belangrijk dat we de versteende stad vergroenen en zorgen dat de bodem het regenwater ook daadwerkelijk op kan nemen en vast kan houden. Dat lukt met een goede bodemstructuur en meer humus in de bodem.
Afval scheiden in Amsterdam
Amsterdam is één van de gemeentes met het laagste percentage afvalscheiding in Nederland. We produceren jaarlijks ruim 300.000 ton afval in Amsterdam, waar we slechts 29% van scheiden. Dat betekent dat het overgrote deel naar de vuilverbranding gaat. Van dat afval is een derde organisch materiaal, dat is dus circa 100.000 ton per jaar. Dat GFT bestaat in Amsterdam bovendien voor maar liefst 23% uit voedselverspilling plus 6% brood!
De gemeente heeft voor 2020 de doelstelling gezet om 65% van het afval te scheiden. De vraag is hoe we dit gaan halen? De gemeente zet naast bronscheiden vooral in op nascheiden. Dit gaat enerzijds om plastic, metalen en drankkartons en anderzijds om “de Organische Natte Fractie”. Dit laatste zal eind 2019 door een speciale installatie uit het restafval geperst worden om dat ‘sap’ te vergisten en tot gas te verwerken.
Afval en verspilling tegengaan
Toch kunnen we nog veel winst boeken. Om te beginnen is er veel potentieel in het terugbrengen van de hoeveelheid afval. We zouden meer oog moeten hebben voor het voorkomen van afval: geen onnodige verpakkingen, producten van herbruikbare materialen en meer aandacht voor het terugdringen van voedselverspilling.
GFT composteren
Daarnaast zou het prachtig zijn om de rest van het organisch materiaal thuis of in de buurt te composteren. Sommige bewoners zijn al bezig; in de tuin, op het balkon of in huis met een wormen- of bokashi bak. Elke buurt zou daarnaast groenpunten moeten krijgen om het materiaal in te zamelen en te verwerken. Compostmeesters kunnen helpen met beheer en voorlichting. Een andere optie is het composteren in de publieke ruimte met wormenhotels. Via dit initiatief van Stichting Buurtcompost en de Gemeente Amsterdam zijn vorig jaar de eerste 25 wormenhotels in verschillende delen van de stad geplaatst. Daar is nu een enorme wachtlijst voor het. Daarnaast is er een proef met een ondergrondse wormencontainer in Oost. Bij positieve evaluatie kan dit op veel grotere schaal worden toegepast met een actieve rol voor bewoners.
Ook kan GFT gescheiden opgehaald worden voor verwerking door een composteerbedrijf. Op kleine schaal vindt dit al plaats. De pilot met GF containers waar 1665 bewoners op Java eiland hun keukenresten kwijt kunnen, is nu permanent. Na een handtekeningenactie van bewoners op IJburg worden dit jaar voorbereidingen getroffen om ook daar containers voor groente-, fruit- en etensresten te plaatsen.
De Schone Pijp
In de Pijp hebben ondernemers en bewoners zich verenigd in het project ‘De Schone Pijp. In deze werkgroep wordt onder andere nagedacht over wat te doen met de afvalstromen, waaronder GF, van de Albert Cuyp markt. Ook zet De Schone Pijp in op een ondergrondse GF-container in de Frans Hals buurt.
Naar een duurzame stad
Het zijn geen kant-en-klaar recepten voor de hele stad, maar het aantal mogelijkheden is enorm. De gemeente kan helpen door bewonersinitiatieven op het gebied van composteren organisatorisch en financieel te ondersteunen. Dat is ook een van de aandachtspunten in de suggesties die Voedsel Anders doet voor een echt duurzaam voedselbeleid. Deze aanbevelingen worden op 23 juni verder praktisch ingevuld tijdens de bijeenkomst We Feed the City in het KIT.
GFT afval omzetten in zwart goud? Het is zeker mogelijk: in Vlaanderen doet vandaag de dag 52% van de mensen aan thuiscomposteren. Investeren in kennis en lokale netwerken loont!